Κατηγορίες
άρθρο ελλάδα τύπος

Tο «ΟΧΙ» στη θητεία

Ακόμη μία μείωση της στρατιωτικής θητείας αναγγέλθηκε πρόσφατα. Ωστόσο οι ιδεολογικοί αντιρρησίες συνείδησης εμμένουν στην «αποστρατικοποιημένη» στάση ζωής τους. Εξι από αυτούς αφηγούνται την προσωπική τους ιστορία.

Δημήτρης Σωτηρόπουλος
42 ετών, γραφίστας

«Για πρώτη φορά κλήθηκα να πάω φαντάρος το 1992, όταν έληξαν οι αναβολές μου. Από τα εφηβικά μου χρόνια είχα αποφασίσει όμως ότι δεν θέλω να στρατευθώ. Ο λόγος ήταν η εσωτερική μου αγωνία να οικοδομήσουμε μια κοινωνία στην οποία θα επικρατεί ειρήνη, αλληλεγγύη και συντροφικότητα και να απαξιώσουμε κάθε έκφανση βίας. Προέρχομαι από την ανανεωτική Αριστερά και τη ριζοσπαστική οικολογία, δύο χώρους που υιοθέτησαν εγκαίρως τις αρχές της μη βίας και του στρατιωτικού αφοπλισμού. Οταν θεσμοθετήθηκε η εναλλακτική θητεία (σ.σ.: θεσπίστηκε με τον νόμο 2510/97 και άρχισε να εφαρμόζεται το 1998), εγώ ήμουν ήδη έξι χρόνια αντιρρησίας συνείδησης: οι όροι της ήταν επαχθείς και με χαρακτήρα τιμωρίας, συνεπώς αρνήθηκα να αποδεχθώ τον ρόλο του θύματος. Από το 1992 ως σήμερα ούτε ξέρω πόσες φορές έχω διωχθεί. Δεν παρουσιάστηκα ποτέ σε κανένα δικαστήριο της στρατιωτικής Δικαιοσύνης. Απολογούμουν πάντοτε με υπομνήματα, διότι δεν είχα κανέναν λόγο να ανοίξω διάλογο με τις στρατιωτικές αρχές. Αλλωστε, ζώντας σε κοινοβουλευτική δημοκρατία, δεν αναγνωρίζω τα στρατιωτικά δικαστήρια τα οποία είναι κατάλοιπο της χούντας. Υπήρξα ανυπότακτος για 17 χρόνια και μόλις πρόσφατα, όταν απέκτησα το τρίτο μου παιδί, απαλλάχθηκα κάθε δίωξης, διότι δεν είμαι πια απαραίτητος για στράτευση. Δεν καταδικάστηκα ποτέ, επειδή δεν έχω συλληφθεί ποτέ».

Σταύρος Κεφάλας
26 ετών, ελεύθερος επαγγελματίας και μεταπτυχιακός φοιτητής

«Η αναβολή μου λήγει στο τέλος του 2009. Εχω αποφασίσει ότι θα δηλώσω αντιρρησίας συνείδησης και θα κάνω εναλλακτική υπηρεσία, μια ιδέα που προέκυψε πριν από έξι μήνες. Στην Κόρινθο, όπου ζω, έχω αρχίσει να το συζητάω, κυρίως με τους φίλους και τους γονείς μου, οι οποίοι ευτυχώς είναι αρκετά ανοιχτόμυαλοι και το δέχτηκαν. Είμαι υπέρ του αντιμιλιταρισμού και της ειρηνικής συνύπαρξης των ανθρώπων και σκέφτηκα ότι ένας τρόπος να απαξιώσω, σε προσωπικό επίπεδο, το μιλιταριστικό σύστημα είναι να μην πάω φαντάρος. Θα παραστώ στην ειδική επιτροπή που θα εξετάσει το αίτημά μου. Αν δεν με κρίνουν αρκετά ειλικρινή ώστε να κάνω εναλλακτική υπηρεσία, είμαι έτοιμος να ασκήσω έφεση, να πάω στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο και να το κυνηγήσω όσο πάει. Δεν σκέφτηκα να προσπαθήσω να πάρω Ι5 – το οποίο είναι εύκολο πια – διότι, αν και είναι ένας τρόπος να αποδομήσεις το μιλιταριστικό σύστημα, το θεωρώ κάπως εγωιστικό, ενώ με την εναλλακτική υπηρεσία προσφέρεις στο κοινό καλό. Εχω ξεκόψει από κάποιους φίλους γιατί με αποκάλεσαν προδότη, επειδή “δεν θα υπηρετήσεις την πατρίδα”. Τους εξήγησα ότι θα την υπηρετήσω με άλλον τρόπο και ότι δεν κάνω κάτι παράνομο ή επικίνδυνο για την πατρίδα, διότι το προβλέπει το Σύνταγμα. Είναι κρίμα, γιατί χάλασε μια καλή φιλία».

Λάζαρος Πετρομελίδης
46 ετών, εργαζόμενος σε οργανισμό υποστήριξης πολιτικών προσφύγων

«Εχω καταδικαστεί τρεις φορές ως τώρα. Η πρώτη μου καταδίκη ήταν το 2001, σε 20 μήνες φυλάκιση με αναστολή, και η δεύτερη το 2006, σε πέντε μήνες φυλάκιση, ποινή που μετατράπηκε τελικά σε χρηματικό πρόστιμο το οποίο αναλογούσε σε 10 ευρώ για κάθε ημέρα ποινής, αν θυμάμαι καλά. Η τρίτη ήταν το 2008, το εφετείο της οποίας έγινε τον περασμένο Μάρτιο και με καταδίκασε σε 18 μήνες φυλάκιση. Υπέγραψα ότι θα προσφύγω στον Αρειο Πάγο και έτσι το δικαστήριο αποφάσισε να μου δώσει μία ειδική αναστολή ως τότε. Το αδίκημα ήταν πάντοτε το ίδιο, η ανυποταξία μου. Και αυτό διότι το 1999 δεν έκανα εναλλακτική θητεία – παρ’ όλο που με έστελναν σε ένα γηροκομείο στο Κιλκίς, κοντά στο χωριό του πατέρα μου και είχα σπίτι να μείνω – διότι όφειλα να υπηρετήσω 39 μήνες, τη στιγμή που αν πήγαινα στρατό θα είχα το δικαίωμα 4μηνης θητείας, ως παντρεμένος με παιδί. Το κράτος με θεωρεί ανυπότακτο, λοιπόν. Στην Ελλάδα σε καλούν συνεχώς για στράτευση και κάθε φορά που σε καλούν αλλά δεν πηγαίνεις σε χρεώνουν με μια καινούργια ανυποταξία. Πιστεύω ότι κακώς η ανυποταξία θεωρείται διαρκές έγκλημα, διότι δεν μπορεί να τιμωρείσαι συνεχώς για τον ίδιο λόγο. Ωστόσο η αντίληψη του στρατού είναι άλλη. Μου το είχαν πει κιόλας: “Κύριε Πετρομελίδη, κάθε μέρα που ξυπνάτε θα πρέπει να σκέφτεστε ότι είστε ανυπότακτος και ότι μπορούμε να σας ασκήσουμε μια καινούργια δίωξη”».

Νάσος Θεοδωρίδης
40 ετών, δικηγόρος

«Ηδη από τα χρόνια του πανεπιστημίου, μελετώντας ζητήματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων, είχα αρχίσει να διαμορφώνω την άποψη ότι η στρατιωτική θητεία αποτελεί έναν θεσμό καταπιεστικό για την ψυχολογία του ατόμου και πίστεψα ότι ο στρατός είναι από τη φύση του ένας εξουσιαστικός, εγκληματικός θεσμός. Στα τέλη της δεκαετίας του ’80 και στις αρχές της δεκαετίας του ’90 ήμουν φοιτητής στη Νομική Αθηνών. Τότε υπήρξε έξαρση της υστερίας για το μακεδονικό ζήτημα από την οποία ξεπήδησαν κάποια πραγματικά ανορθολογικά φαινόμενα. Κατάλαβα ότι μία από τις βασικές παθογένειες της κοινωνίας μας είναι ο εθνικισμός. Για μένα, το να μην πάω φαντάρος ήταν πολιτική επιλογή. Θεώρησα ότι μόνο μέσω μιας στάσης ανυπακοής θα ήταν δυνατόν να επιτευχθεί μια αλλαγή του θεσμικού πλαισίου. Η αναβολή μου έληγε στο τέλος του 1996 και κηρύχτηκα ανυπότακτος μόνο για ένα έτος, αφού μετά θεσπίστηκε η εναλλακτική υπηρεσία. Πέρασα από την “επιτροπή ελέγχου συνείδησης” (σ.σ.: ειδική γνωμοδοτική επιτροπή), όπως τη λέμε εμείς, την άνοιξη του 1998 και στο τέλος της ίδιας χρονιάς διορίστηκα σε ένα ίδρυμα κοινωνικής πρόνοιας στα Γιάννενα, όπου υπήρχε ένα παράρτημα απασχόλησης παιδιών με ειδικές ανάγκες. Εγώ ήμουν συνοδός στο λεωφορείο που μετέφερε τα παιδιά για δυόμισι χρόνια. Σήμερα η άποψή μου για το Μακεδονικό είναι ότι η Ελλάδα ακολουθεί μια εκβιαστική – θα τη χαρακτήριζα ευθέως γκανγκστερική – πολιτική απέναντι στη Δημοκρατία της Μακεδονίας, η οποία έχει κάθε δικαίωμα να αποκαλείται με το όνομα που η ίδια έχει επιλέξει».

Γιώργος Γιαννάκης
27 ετών, γραφίστας-μουσικός

«Στο παρελθόν αυτό που ήξερα για τους αντιρρησίες συνείδησης ήταν ότι είναι κάποιοι που δεν θέλουν να πάνε φαντάροι και φυλακίζονται. Ηξερα, επίσης, ότι η εναλλακτική θητεία εφαρμόζεται στο εξωτερικό, επειδή έχω ζήσει στη Γερμανία στα τέλη της δεκαετίας του ’80 και θυμάμαι ότι ο οδηγός του σχολικού λεωφορείου που με μετέφερε ήταν ένας τύπος σαν εμένα, με μακριά μαλλιά και τατουάζ, ο οποίος έκανε την εναλλακτική του υπηρεσία. Δήλωσα αντιρρησίας συνείδησης το 2006, χρονιά που έληξε η αναβολή μου. Με έκριναν κατάλληλο και στο τέλος του 2007 ξεκίνησε η εναλλακτική μου θητεία στα ΕΛΤΑ Λαμίας. Ο βασικός λόγος που δεν ήθελα να πάω φαντάρος είναι ότι έχω μακριά μαλλιά από όταν ήμουν 14 ετών και δεν θέλω να τα κόψω. Δεν έχει κανείς το δικαίωμα να μου το στερήσει αυτό, είναι και ψυχολογικό το θέμα. Εννοείται βέβαια ότι δεν είμαι υπέρ του στρατού και του μιλιταριστικού καθεστώτος. Ο σεβασμός στο τρίπτυχο “θρησκεία-πατρίδα-οικογένεια” είναι ένα ψέμα με το οποίο έχουν μεγαλώσει πολλές γενιές για συμφέροντα άλλων. Ωστόσο και με την εναλλακτική υπηρεσία δουλεύω για την πατρίδα, και δεν το έχω καμάρι, αλλά τουλάχιστον έχω να λέω ότι δεν βάρεσα προσοχή σε κανέναν. Εργάζομαι οκτώ ώρες την ημέρα, αμείβομαι με 220 ευρώ τον μήνα και με αυτά τα χρήματα πληρώνω το ενοίκιο του σπιτιού μου στη Λαμία. Οι γονείς μου με βοηθούν να καλύπτω τα έξοδα της διαβίωσης. Εχουν ειπωθεί κακεντρεχή σχόλια για μένα, του τύπου “είναι γκέι ή τρελός”, αλλά όχι μπροστά μου. Δεν με εκνευρίζουν, απλώς τους λυπάμαι αυτούς τους ανθρώπους».

Αγγελος Νικολόπουλος
26 ετών, αναπληρωτής δάσκαλος και μεταπτυχιακός φοιτητής

«Η αναβολή μου λήγει τα ερχόμενα Χριστούγεννα και θα δηλώσω αντιρρησίας συνείδησης. Η μεγαλύτερη υποκρισία για μένα είναι να διδάσκω σε παιδιά για την αγάπη και την ειρήνη, και την ίδια στιγμή να υπηρετώ έναν δολοφονικό μηχανισμό. Επίσης, δεν νιώθω ότι θα προσφέρω με τη στρατιωτική μου θητεία. Αντιθέτως, είναι πεταμένος χρόνος και δεν νιώθω ότι χρωστάω την υποχρέωση να μείνω 12 μήνες σε ένα στρατόπεδο. Από μικρός δεν μου άρεσαν ούτε οι ιστορίες από τον στρατό ούτε η λογική “θα πας φαντάρος για να γίνεις άνδρας”. Δεν ξέρω αν θα είναι μια εξέγερση του Δεκέμβρη ή μια μικρή σύρραξη με κάποια χώρα, αλλά πιστεύω ότι όποιος εκπαιδεύεται στα όπλα κάποια στιγμή θα κληθεί να τα χρησιμοποιήσει. Θεωρώ πάντως ότι δηλώνοντας αντιρρησίας συνείδησης το πρόβλημά σου δεν είναι τόσο με τη στρατολογία όσο με την οικογένεια και τους φίλους σου. Ευτυχώς, οι γονείς μου ξέροντας ότι η εναλλακτική υπηρεσία είναι νόμιμη δεν είχαν πρόβλημα. Δεν ήθελα να φωτογραφηθώ για το BHMagazino, διότι πιστεύω ότι η αντίρρηση συνείδησης είναι ακόμη ένα θέμα ταμπού και ότι ενδεχομένως θα μου δημιουργούσε πρόβλημα στον χώρο της δουλειάς μου. Στο σχολείο όπου εργάζομαι δεν έχω μιλήσει ποτέ για αυτό το θέμα. Στους μαθητές μου έχω πει ότι ο πόλεμος είναι έγκλημα κατά της ανθρωπότητας, αλλά δεν έχω μιλήσει ποτέ ούτε υπέρ ούτε κατά του στρατού».

Δημοσιεύθηκε στο BHMagazino, τεύχος 453, σελ. 60-64, 21/06/2009.


πηγή: https://www.tovima.gr/default.asp?pid=2&c…