Κατηγορίες
ελλάδα μες στο στρατό τύπος

Νεοσύλλεκτοι στο χακί και στο ταμείο

ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΣΤΡΑΤΟΣ ΑΕ
Κάθε νέα σειρά που παρουσιάζεται φέρνει ζεστό χρήμα μέσα και έξω από τις στρατιωτικές μονάδες

Το αδιαχώρητο σε μπαρ της επαρχίας. Δεκάδες μπαράκια, καταστήματα, βιοτεχνίες, βιομηχανίες, εστιατόρια, περίπτερα, ακόμη και ταξί τρέφονται από την παρουσία χιλιάδων νέων που υπηρετούν τη στρατιωτική τους θητεία

Κατηφορίζοντας την ανοικτή αγορά στο Μοναστηράκι, ένας προσεκτικός παρατηρητής θα εντοπίσει σειρά φρεσκοκουρεμένους νέους να μπαίνουν διστακτικά στα καταστήματα με τα στρατιωτικά είδη. Το φαινόμενο κορυφώνεται τέσσερις φορές τον χρόνο. Κάθε Φεβρουάριο – αυτές τις ημέρες – και μετά ξανά τον Μάιο, τον Αύγουστο και τον Νοέμβριο, όποτε δηλαδή παρουσιάζεται νέα ΕΣΣΟ· η γνωστή σε στρατευσίμους και μη «σειρά», επισήμως η νέα Εκπαιδευτική Σειρά Στρατευσίμων Οπλιτών.

Αυτές τις ημέρες περίπου 14.000 Ελληνες καλούνται από τη Στρατολογία να παρουσιαστούν στα Κέντρα Εκπαίδευσης του Στρατού Ξηράς. Κάποιοι θα μείνουν και θα υπηρετήσουν. Αλλοι θα αποφύγουν (προσωρινά ή μόνιμα) τη στράτευση. Συνολικά περίπου 50.000 Ελληνες υπηρετούν αυτή τη στιγμή τη θητεία τους. Πίσω από το σύστημα των κληρωτών κρύβεται μια ολόκληρη βιομηχανία η οποία συντηρείται από όλους αυτούς που κάνουν το στρατιωτικό τους.

* Στρατιωτικός… τουρισμός

Δεκάδες καταστήματα, βιοτεχνίες, βιομηχανίες, φαγάδικα, μπαράκια, περίπτερα, ακόμη και ταξί τρέφονται από την παρουσία χιλιάδων νέων που υπηρετούν τη στρατιωτική τους θητεία. Ολόκληρα χωριά, κωμοπόλεις και πόλεις έχουν προσφέρει προϊόντα και υπηρεσίες σε εκατοντάδες χιλιάδες Ελληνες από τότε που η στράτευση έγινε υποχρεωτική. Μάλιστα, αν πιστέψουμε τα κατά καιρούς δημοσιεύματα στις παραπολιτικές στήλες του Τύπου, δεν είναι καθόλου τυχαίο όταν διαβάζουμε ότι βουλευτές της επαρχίας πιέζουν για τη δημιουργία στρατοπέδων στην εκλογική τους περιφέρεια. Υπό μία έννοια, πολλοί κάνουν λόγο για «στρατιωτικό» τουρισμό (… με το ζόρι).

Το «χακί χρυσωρυχείο» δεν σταματά στην εκτός στρατοπέδου οικονομία. Στα περισσότερα ΚΨΜ (σ.σ.: τα πρόχειρα εντευκτήρια των στρατοπέδων για όσους δεν ξέρουν την ορολογία του στρατού) καθημερινά γίνεται τζίρος που θα ζήλευαν πολλές μικρές επιχειρήσεις της χώρας. Η κερδοφορία μεγαλώνει και από το γεγονός ότι η εργασία είναι… εθελοντική και δεν υπάρχει εργατικό κόστος, αλλά και από τον μονοπωλιακό χαρακτήρα που έχει η «επιχείρηση» σε ολόκληρη τη μονάδα. Με τιμές χαμηλότερες από αυτές του έξω κόσμου, αλλά όχι ευκαταφρόνητες, ένας καπνιστής στρατιώτης καταναλώνει στο ΚΨΜ της μονάδας του ως και περίπου 10 ευρώ ημερησίως. Σε αυτά τα έξοδα υπολογίζονται τσιγάρα, νερά, αναψυκτικά, σάντουιτς και γλυκά. Τα ποσά δεν είναι μεγάλα, όμως αν σε αυτά προστεθούν τα έξοδα των μονίμων στελεχών του στρατού και αναχθούν σε πανελλαδικό επίπεδο, ο λογαριασμός φουσκώνει πολύ, προσφέροντας μια διόλου ευκαταφρόνητη δεξαμενή άντλησης εισοδήματος για τον πολυδάπανο Ελληνικό Στρατό.

Σημαντικά κέρδη εξασφαλίζει τέτοιες μέρες και η αγορά ένδυσης. Στολή επίσημη και αγγαρείας, εσώρουχα – μεταξύ των οποίων και οι γνωστές σκελέες -, άρβυλα, στρατιωτικά σακίδια και άλλα στρατιωτικά είδη παραλαμβάνουν οι νέοι στρατιώτες την ημέρα που παρουσιάζονται, όταν εν σειρά μπαίνουν από τη μία πόρτα πολίτες και βγαίνουν από την άλλη οπλίτες. Αλλά κατά τη διαδικασία διανομής του ρουχισμού δεν πέφτει πάντα το σωστό νούμερο, ούτε η καλύτερης ποιότητας φόρμα. Κάπως έτσι οι υποψιασμένοι, προτού παρουσιαστούν και οι άλλοι με την άδεια της ορκωμοσίας, κατεβαίνουν ως το Μοναστηράκι και στα καταστήματα στρατιωτικών ειδών για τα χρειώδη.

Τι αγοράζουν; «Φανελάκια, φούτερ, κάλτσες, γάντια, κάποιοι παίρνουν και φόρμα αγγαρείας για να έχουν να αλλάζουν» αναφέρει έμπορος από το Μοναστηράκι. Δεκάδες καταστήματα, διάσπαρτα σε όλη την Ελλάδα, πωλούν στρατιωτικά είδη. Το κόστος; «Το φανελάκι 3 ευρώ, οι κάλτσες 2-3 ευρώ, το φούτερ 7, τα γάντια 4 και ο σκούφος 5» σημειώνει. Αν λάβουμε υπόψη ότι ο στρατιωτικός κανονισμός απαγορεύει τους πολιτικούς σάκους, πρέπει να προσθέσουμε το κόστος (15-20 ευρώ) ενός στρατιωτικού σάκου, αλλά και 25-40 ευρώ για όσους πήραν φόρμα αγγαρείας που δεν τους κάνει και αναγκάζονται να την αντικαταστήσουν με άλλη του εμπορίου. Το άθροισμα όλων αυτών μπορεί να φθάσει ως και τα 100 ευρώ. Επισήμως δεν υπάρχουν στοιχεία, όμως, αν πολλαπλασιαστεί το κόστος με τον αριθμό των κληρωτών κάθε σειράς συγκεντρώνονται αρκετά εκατομμύρια ευρώ.

* Πόσο «πάει» η θητεία;

Σύμφωνα με το υπουργείο Εθνικής Αμυνας, ένας στρατιώτης στοιχίζει 3.663,60 ευρώ κατ’ έτος. Αυτές οι δαπάνες μοιράζονται σε 545 ευρώ κόστος ένδυσης, 118,80 μισθοδοσία, 1.800 ευρώ τροφοδοσία, 900 ευρώ υλικά και καταστάσεις επιβιβάσεων, 200 ευρώ ιατρικές εξετάσεις και 100 ευρώ κόστος πρώτης τοποθέτησης. Πολλαπλασιάζοντας τα 3.663,60 ευρώ επί 50.000 (ο αριθμός των υπηρετούντων κληρωτών) το κόστος υπερβαίνει τα 18 εκατ. ευρώ – ποσόν ίσο με το ελάχιστο αρχικό κεφάλαιο για την παροχή άδειας ίδρυσης και λειτουργίας πιστωτικού ιδρύματος με τη μορφή ανώνυμης εταιρείας ή όσα έδωσε το ΥΠΕΧΩΔΕ για αγορά ή απαλλοτρίωση εδάφους ή κτισμάτων το 2006. Ωστόσο, μόνο τόσο κάνει η θητεία;

«Η θητεία ενός κληρωτού κοστίζει στην ελληνική οικογένεια περισσότερα από 3.500 ευρώ. Τεράστιο το βάρος». Η φράση ανήκει στον πρωθυπουργό κ. Κ. Καραμανλή, ο οποίος είχε θίξει το ζήτημα της θητείας κατά τη διάρκεια προεκλογικής ομιλίας στις 2 Φεβρουαρίου 2004, λίγες ημέρες δηλαδή προτού κερδίσει τις εκλογές. Αλλωστε οι ανάγκες των στρατιωτών ξεπερνούν κατά πολύ τα προβλεπόμενα από την υπηρεσία εφόδια. Κινητή τηλεφωνία, δαπάνες εξόδων, αεροπορικά και ακτοπλοϊκά εισιτήρια, ταξί, φαγητά, τσιγάρα αποτελούν μόνο κάποια από τα «μη προβλεπόμενα» αλλά λίαν ανθρώπινα έξοδα των στρατιωτών, νεοσυλλέκτων και «παλιοσειρών» εξίσου.

Κατά παράδοση οι νεοσύλλεκτοι παρουσιάζουν φουσκωμένους λογαριασμούς στα κινητά τους, με την ιδέα και μόνο ότι βρίσκονται «αποκλεισμένοι» σε κάποιο στρατόπεδο, σε κάποια γωνιά της Ελλάδας, μακριά απ’ το σπίτι και τους φίλους τους. Τουλάχιστον μέχρις ότου περάσει η ορκωμοσία και ο πρώτος καιρός της προσαρμογής. Χάριν της κινητής τηλεφωνίας διατηρούνται άλλωστε και οι νεανικοί ερωτικοί δεσμοί, τους οποίους μάλλον θα «έλυνε» το μακρύ διάλειμμα της θητείας. Μια εμπειρική έρευνα σε νέους που υπηρετούν τη θητεία τους δείχνει λογαριασμούς που ξεπερνούν τα 300, ενίοτε και τα 400 ευρώ.

Αιμοδότες των τοπικών οικονομιών

Στρατιώτες ξεκουράζονται παρακολουθώντας τηλεόραση
στο κέντρο ψυχαγωγίας της μονάδας τους. Στα περισσότερα ΚΨΜ καθημερινά γίνεται τζίρος που θα ζήλευαν πολλές μικρές επιχειρήσεις

Δεδομένης της συσσωρευμένης εμπειρίας που έχει συγκεντρώσει η πλειονότητα των Ελλήνων (αποδεικνύεται τακτικά σε κάθε συγκέντρωση ανδροπαρέας που θυμίζει… ΚΨΜ) τα συνολικά κονδύλια που δαπανούν τόσο το κράτους όσο και η οικογένεια κάθε στρατευσίμου ενδέχεται να ξεπερνούν τα 8.000 ευρώ κατ’ έτος. Η προοπτική να κλείσει κάποια στιγμή αυτή η… βρέξει – χιονίσει κερδοφόρα «επιχείρηση» που στηρίζει ολόκληρες τοπικές κοινωνίες τρομάζει πολλούς. «Ούτε καν θέλω να το σκέφτομαι, θα ήταν μεγάλο πλήγμα για την περιοχή, τα επακόλουθα θα ήταν τρομακτικά» λέει στο «Βήμα» ο πρόεδρος του Εμπορικού Επιμελητηρίου Εβρου κ. Νικ. Δαστερίδης στη (μόνο θεωρητική) πιθανότητα να έφευγε ο στρατός από την περιοχή. «Η παρουσία του στρατού, πέραν της εμπέδωσης συναισθήματος ασφαλείας, οπωσδήποτε συμβάλλει στην οικονομία της περιοχής, είναι μια μεγάλη βιομηχανία» σημειώνει και προσθέτει: «Η παρουσία των μονάδων είναι κάτι που έχει ανάγκη ο Εβρος, ο στρατός δημιουργεί σημαντική οικονομική δραστηριότητα, ακόμη και για τα χωριά ισχύει αυτό, άλλωστε η αγορά του νομού ούτως ή άλλως περνάει δύσκολες στιγμές».

ΑΧ. ΧΕΚΙΜΟΓΛΟΥ