Κατηγορίες
δελτίο τύπου ελλάδα Σ.Α.Σ.

ΥΠΟΜΝΗΜΑ του Σ.Α.Σ. και του E.B.C.O.ΠΡΟΣ τη ΔΙΑΡΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΕΘΝΙΚΗΣ ΑΜΥΝΑΣ ΚΑΙ ΕΞΩΤΕΡΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ

Το υπό συζήτηση νομοσχέδιό με τίτλο «Ρύθμιση θεμάτων μεταθέσεων οπλιτών, μέριμνας προσωπικού και άλλες διατάξεις» και συγκεκριμένα το άρθρο 12, αποτυγχάνει να τερματίσει τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και την αδικία που υφίστανται εδώ και δεκαετίες οι αντιρρησίες συνείδησης.

Για την αποκατάστασή των δικαιωμάτων των αντιρρησιών συνείδησης, την εναρμόνιση της ελληνικής νομοθεσίας με το διεθνές δίκαιο και τα διεθνή πρότυπα, αλλά και για να μπορούμε να προσφέρουμε στην κοινωνία, οι αντιρρησίες συνείδησης απαιτούμε τα παρακάτω:

1)             Να ακυρωθούν όλες οι καταδίκες σε ποινές φυλάκισης και όλα τα πρόστιμα που έχουν επιβληθεί μέχρι σήμερα σε αντιρρησίες συνείδησης (συμπεριλαμβανομένων των ολικών αρνητών στράτευσης) κατά παράβαση του διεθνούς δικαίου, να επιστραφούν τα χρήματα και να δοθούν οι απαραίτητες αποζημιώσεις.

Η Διεθνής Αμνηστία έχει επανειλημμένα ζητήσει την ακύρωση των καταδικών (βλ. π.χ. δημόσιες δηλώσεις για τις πρωτόδικες καταδίκες του Γιάννη Γκλαρνέτατζηκαι του Αναστάσιου Μπάτα).

Οι καταδίκες αυτές και τα πρόστιμα επιβλήθηκαν κατά παράβαση του διεθνούς δικαίου σε πάρα πολλά επίπεδα:

– καταδίκες και πρόστιμα επειδή κάποιοι αρνήθηκαν για λόγους συνείδησης να υπηρετήσουν στρατιωτική θητεία ή μια τιμωρητική εναλλακτική υπηρεσία, κάτι που αποτελεί παραβίαση του άρθρου 18 του Διεθνούς Συμφώνου για τα Ατομικά και Πολιτικά Δικαιώματα, περί δικαιώματος στην ελευθερία σκέψης, συνείδησης και θρησκείας.

– καταδίκες αντιρρησιών συνείδησης από στρατοδικεία που αποτελεί παραβίαση του άρθρου 6 της ΕΣΔΑ περί δίκαιης δίκης, όπως έχει κρίνει επανειλημμένα το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου σε αντίστοιχες δίκες Τούρκων αντιρρησιών συνείδησης[1]. Για το λόγο αυτό απαιτούμε άμεση κατάργηση της δυνατότητας εκδίκασης από στρατιωτικά δικαστήρια υποθέσεων πολιτών καθώς και όσων δεν αποδέχονται τη στρατιωτική ιδιότητα. Το αίτημα να μη δικάζονται πολίτες από στρατοδικεία στηρίζει τόσο η Διεθνής Αμνηστία[2], όσο και η Ελληνική Ένωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου. [3]

– περισσότερες από μία καταδίκες για το ίδιο «αδίκημα» για κάποιους αντιρρησίες συνείδησης, κάτι που αποτελεί επιπλέον παραβίαση σε τρία ακόμα επίπεδα:

α) του άρθρου 14.7 του Διεθνούς Συμφώνου για τα Ατομικά και Πολιτικά Δικαιώματα που προστατεύει την αρχή nebisinidem(όπως παγίως έχει κρίνει η Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ και απεφάνθη ρητά πλέον και για την περίπτωση της Ελλάδας[4], αλλά και όπως έχει κρίνει η Ομάδα Εργασίας του Ο.Η.Ε. για την Αυθαίρετη Κράτηση[5]και το Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ[6]),

β) του άρθρου 18.2 του Διεθνούς Συμφώνου για τα Ατομικά και Πολιτικά Δικαιώματα περί προσπάθειας καταναγκασμού πoυ θα μπορούσε vα παρεμποδίσει τηvελευθερία τoυ να έχει κανείς ή να υιοθετήσει τη θρησκεία ή τις πεποιθήσεις της επιλογής τoυ, όπως έχει κρίνει η Ομάδα Εργασίας του ΟΗΕ για την αυθαίρετη κράτηση[7].

γ) σε περιπτώσεις πολλαπλών φυλακίσεων (όπως π.χ. του Λάζαρου Πετρομελίδη), του άρθρου 3 της ΕΣΔΑ περί εξευτελιστικής μεταχείρισης, όπως έχει κρίνει του Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου για αντίστοιχη περίπτωση Τούρκου αντιρρησία συνείδησης[8].

Για όλους τους παραπάνω λόγους απαιτούμε άμεση κατάργηση της δυνατότητας της πολιτείας να ασκεί συνεχείς και αλλεπάλληλες διώξεις για το ίδιο κατ΄ ουσία αδίκημα ενός ατόμου, δηλαδή τη διάπραξη ανυποταξίας, όπως άλλωστε έχει ζητήσει και η Εθνική Επιτροπή Δικαιωμάτων του Ανθρώπου[9], καθώς και η Ελληνική Ένωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου[10].

– και σε κάποιες περιπτώσεις, ερήμην καταδίκες χωρίς οι αντιρρησίες συνείδησης να έχουν λάβει γνώση, κάτι που αποτελεί παραβίαση του Άρθρου 14.2 του Διεθνούς Συμφώνου για τα Ατομικά και Πολιτικά Δικαιώματα, όπως έχει άλλωστε αποφανθεί και η Διεθνής Αμνηστία με αφορμή την υπόθεση του Γιάννη Γκλαρνέτατζη[11]. Για το λόγο αυτό απαιτούμε άμεση απαγόρευση της ερήμην καταδίκης για ζητήματα ανυποταξίας εν γένει, όπως άλλωστε έχει ζητήσει και η Ελληνική Ένωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου[12].

Συνεπώς, πρέπει να ακυρωθούν όλες οι καταδίκες και τα πρόστιμα που επιβλήθηκαν σε αντιρρησίες συνείδησης (συμπεριλαμβανομένων των ολικών αρνητών στράτευσης), να διαγραφούν οι ποινές από το ποινικό μητρώο τους, να τους επιστραφούν τα χρήματα που ενδεχομένως κατέβαλαν για εξαγορά ποινών φυλάκισης, δικαστικά έξοδα και πρόστιμα και να τους δοθούν αποζημιώσεις όχι μόνο για τα χρήματα που ξόδεψαν για παράσταση δικηγόρου αλλά και κυρίως για τις πολλαπλές παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων που υπέστησαν όλα αυτά τα χρόνια. Η Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ έχει ζητήσει σε αντίστοιχες περιπτώσεις Τούρκων αντιρρησιών συνείδησης, να καθαριστούν τα ποινικά μητρώα και να καταβληθούν αποζημιώσεις.[13]

Ταυτόχρονα θα πρέπει να πάψουν όλες οι εκκρεμούσες διώξεις και  όχι μόνο εκείνων που έκαναν δήλωση πριν το 1998.

Δεδομένων των προαναφερθέντων η παράγραφος 8 του Άρθρου 12 του υπό συζήτηση νομοσχεδίου θα πρέπει να τροποποιηθεί ως εξής:

«Για τους αντιρρησίες συνείδησης, οι οποίοι δήλωσαν δημόσια ή με επιστολή τους σε αρμόδια υπηρεσία, την άρνησή τους να υπηρετήσουν στρατιωτική θητεία, μέχρι την έναρξη ισχύς του νόμου αυτού, εξαλείφεται το αξιόποινο της ανυποταξίας τους και παραγράφονται και αίρονται οι ποινικές και διοικητικές κυρώσεις αυτής. Οι δικογραφίες για τις ανυποταξίες αυτές τίθενται στο αρχείο με πράξη του εισαγγελέα του αρμόδιου στρατιωτικού δικαστηρίου. Χρηματικά ποσά που έχουν καταβληθεί για δικαστικά έξοδα, εξαγορά ποινών φυλάκισης και πρόστιμα, επιστρέφονται ως αχρεωστήτως καταβληθέντα.»
 

2)             Εναλλακτική υπηρεσία ισόχρονη με την στρατιωτική θητεία, κατ’ εφαρμογήν του ψηφίσματος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου (ψήφισμα 2001/2014 (ΙΝΙ))[14].

Είχε προηγηθεί και ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, από το 1993, που επίσης ζητούσε «πολιτική υπηρεσία αντικατάστασης ίσης διάρκειας με τη στρατιωτική θητεία προκειμένου να μη θεωρηθεί αποτρεπτική κύρωση».[15]

Άρα να αντικατασταθούν οι παράγραφοι 1 και 2 του άρθρου 60 του νόμου 3421/2005 (που έχουν τροποποιηθεί από το άρθρο 78, εδάφιο στ του νόμου 3883/2010) από την εξής παράγραφο:

«1. Οι αναγνωριζόμενοι ως αντιρρησίες συνείδησης υποχρεούνται να εκπληρώσουν εναλλακτική υπηρεσία, ίσης διάρκειας με εκείνη που θα εκπλήρωναν εάν υπηρετούσαν ενόπλως.»

Σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να υπάρξει μείωση, όπως ζήτησε πρόσφατα η Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ (βλ. σχετική υποσημείωση), και έχει ζητήσει η Εθνική Επιτροπή Δικαιωμάτων του Ανθρώπου[16], η Διεθνής Αμνηστία[17] και η Ελληνική Ένωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου[18].

3)             Κατάργηση της διαδικασίας εξέτασης των αιτήσεων από την ειδική επιτροπή (γνωστή και ως επιτροπή ελέγχου συνείδησης) και αυτόματη υπαγωγή στις διατάξεις περί εναλλακτικής υπηρεσίας όλων όσων το αιτηθούν και όλων όσων απορρίφθηκαν μέχρι σήμερα, εφόσον εκκρεμούν οι υποθέσεις τους.

Ήδη από το 1998, η τότε Επιτροπή του ΟΗΕ για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα (που σήμερα έχει αντικατασταθεί από το Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ), είχε καλωσορίσει το γεγονός ότι κάποια κράτη αποδέχονται όλα τα αιτήματα χωρίς εξέταση.[19]Το ίδιο επανέλαβε το 2013 και το Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ[20]

Επίσης το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχει επανειλημμένα ταχθεί υπέρ του να αρκεί μια δήλωση με τους λόγους για να αναγνωριστεί κάποιος ως αντιρρησίας συνείδησης. [21]

Σε ό,τι αφορά στην επιτροπή ελέγχου συνείδησης, ο Συνήγορος του Πολίτη έχει κρίνει πως: «Η προσωπική συνέντευξη ως μέσο διαπίστωσης λόγων συνείδησης είναι αυτή καθ’ εαυτήν αμφιλεγόμενη, στο μέτρο που υπάγει το ενδιάθετο φρόνημα σε έλεγχο ειλικρίνειας»[22].

Επιπλέον, τόσο ο Συνήγορος του Πολίτη όσο και η Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ στις πρόσφατες συστάσεις της, έχουν κάνει λόγο για διακρίσεις εις βάρος ορισμένων κατηγοριών αντιρρησιών συνείδησης ως προς τους λόγους που επικαλούνται (βλ. κυρίως όσους επικαλούνται ιδεολογικούς λόγους). Επίσης έχουν αναφερθεί στα προβλήματα συγκρότησης και λειτουργίας της επιτροπής, ιδιαίτερα όσον αφορά στην απουσία των μη στρατιωτικών μελών της. Η Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ έκανε ρητά λόγο για έλλειψη ανεξαρτησίας και αμεροληψίας.

Για όλους αυτούς τους λόγους θα πρέπει η διαδικασία εξέτασης από επιτροπή ελέγχου συνείδησης να καταργηθεί. Το αίτημα της κατάργησης στηρίζει και η Ελληνική Ένωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου[23].

Σε κάθε περίπτωση όμως, δεν μπορεί να κρίνονται οι αντιρρησίες συνείδησης από τον εκάστοτε Υπουργό Εθνικής Άμυνας, και μάλιστα μετά από εισήγηση μιας επιτροπής στην οποία συμμετέχουν και δύο στρατιωτικοί. Η Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ έχει επανειλημμένα ζητήσει να τεθεί η διαδικασία εξέτασης υπό τον πλήρη έλεγχο πολιτικών αρχών. Ήδη εδώ και 10 χρόνια είχε ζητήσει να περάσει η διαδικασία εξέτασης σε πολιτικές αρχές εκτός Υπουργείου Άμυνας, αναφέροντας συγκεκριμένα[24]
«Η Επιτροπή ανησυχεί για το γεγονός ότι η διάρκεια της εναλλακτικής υπηρεσίας για τους αντιρρησίες συνείδησης είναι πολύ μεγαλύτερη από τη στρατιωτική θητεία και για το ότι η εξέταση των αιτήσεων για εναλλακτική υπηρεσία βρίσκεται αποκλειστικά υπό τον έλεγχο του Υπουργείου Άμυνας (άρθρο 18). Το κράτος μέλος θα πρέπει να διασφαλίσει ότι η διάρκεια της εναλλακτικής υπηρεσίας δε θα έχει τιμωρητικό χαρακτήρα και θα πρέπει να εξετάσει το να θέσει την εξέταση των αιτήσεων για την ιδιότητα του αντιρρησία συνείδησης υπό τον έλεγχο πολιτικών αρχών.»  Παρόμοια ήταν και η πρόσφατη σχετική σύσταση. Ανάλογη σύσταση έχει κάνει και ο Επίτροπος για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα του Συμβουλίου της Ευρώπης[25].

Σε μια τέτοια περίπτωση, πάλι θα πρέπει να επανεξεταστούν τα αιτήματα όσων απορρίφθηκαν, εφόσον οι υποθέσεις τους εκκρεμούν.

4)             Κατάργηση όλων των «αμάχητων τεκμηρίων» της παραγράφου 3 του άρθρου 59 του νόμου 3421/2005 (όπως έχει τροποποιηθεί από το άρθρο 78 του νόμου 3883/2010), όπως έχει ζητήσει ήδη από το 1999 και ο Συνήγορος του Πολίτη.[26]

Σε κάθε περίπτωση, κατάργηση της διάταξης που αρνείται το δικαίωμα της αντίρρησης συνείδησης σε άτομα που διώκονται – αλλά δεν έχουν καταδικαστεί – για παράνομη βία, διότι έτσι καταργείται το τεκμήριο της αθωότητας. Επίσης, κατάργηση της απαράδεκτης διάταξης που στερεί το δικαίωμα στην αντίρρηση συνείδησης σε κυνηγούς και μέλη σκοπευτικών συλλόγων. Το αίτημα υποστηρίζει και η Ελληνική Ένωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου.[27]

5)             Δικαίωμα στην αναγνώριση της ιδιότητας του αντιρρησία συνείδησης οποιαδήποτε στιγμή, τόσο πριν όσο και μετά την κατάταξη στις Ένοπλες Δυνάμεις.

Το δικαίωμα αυτό έχει αναγνωριστεί από την Επιτροπή του ΟΗΕ για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα[28], το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο[29], από την Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ[30] και την Κοινοβουλευτική Συνέλευση του Συμβούλιου της Ευρώπης[31]. Ήδη από το 1987 αναφερόταν στις συστάσεις της Επιτροπής Υπουργών του Συμβουλίου της Ευρώπης[32]. Ομοίως το Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ ενθαρρύνει τα κράτη να το αναγνωρίσουν.[33] Το ίδιο αίτημα διατυπώνει και η Διεθνής Αμνηστία[34] αλλά και η Ελληνική Ένωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου[35].

Για την αναγνώριση του δικαιώματος αυτού, απαιτείται τροποποίηση της απόφασης του Υπουργού Εθνικής Άμυνας, Αριθμ. Φ.420/79/81978/Σ.300 (2) «Άοπλη στρατιωτική υποχρέωση και εναλλακτική υπηρεσία των αντιρρησιών συνείδησης», ΦΕΚ 1854β/2005, Άρθρο 1, παράγραφοι 2-4.

6)             Κατάργηση της δυνατότητας έκπτωσης από το δικαίωμα στην αντίρρηση συνείδησης(βλ. άρθρο 64 του Ν. 3421/2005, όπως τροποποιήθηκε από το άρθρο 78 του Ν. 3883/2010), όπως ζητά και ο Συνήγορος του Πολίτη στην ειδική έκθεσή του και αντικατάστασή της από σύστημα αυτοτελών κυρώσεων.[36] Το ίδιο αίτημα έχει διατυπώσει και η Ελληνική Ένωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου[37]. Παρόμοιο αίτημα να μην ανακαλείται η ιδιότητα του αντιρρησία συνείδησης, διατυπώνει και η Διεθνής Αμνηστία.[38] Αναθεώρηση των υποθέσεων όσων έχουν εκπέσει από την ιδιότητα του αντιρρησία συνείδησης και δυνατότητα σε αυτούς να ολοκληρώσουν την εναλλακτική υπηρεσία (εξυπακούεται υπό το νέο ευνοϊκότερο καθεστώς).

 

7)             Άρση των διακρίσεων εις βάρος των αντιρρησιών συνείδησης άνω των 35 ετών όσον αφορά στην εξαγορά του υπολοίπου των υποχρεώσεών τους. Ο τρόπος υπολογισμού του ποσού να γίνεται με δίκαιο τρόπο (σήμερα λόγω του υπολογισμού με βάση τους μήνες εναλλακτικής υπηρεσίας, και της κοστολόγησής τους με το ίδιο ποσό που κοστολογούνται και οι μήνες στρατιωτικής θητείας, οι αντιρρησίες συνείδησης καλούνται να πληρώσουν χιλιάδες ευρώ παραπάνω. Για το ζήτημα αυτό ήδη έχει κατατεθεί από αντιρρησία συνείδησης προσφυγήστον Συνήγορο του Πολίτη).
 

Επιπλέον, για να αρθούν και οι κοινωνικές διακρίσεις, ο υπολογισμός του ποσού να γίνεται κατ’ αντιστοιχία με τη φορολογική δήλωση του ενδιαφερόμενου. Ακόμα, η καταβολή των χρημάτων αυτών να γίνεται απευθείας σε υπηρεσία εκτός ΥΠΕΘΑ ώστε να διασφαλίζεται ότι οι αντιρρησίες συνείδησης δεν χρηματοδοτούν τις Ένοπλες Δυνάμεις.Ο ελάχιστος χρόνος εκπλήρωσης εναλλακτικής υπηρεσίας για τους άνω των 35 ετών, να εξισωθεί με τον ελάχιστο χρόνο εκπλήρωσης στρατιωτικής θητείας.

Για να αρθούν οι διακρίσεις εις βάρος των αντιρρησιών συνείδησης άνω των 35 ετών, επιβάλλεται τροποποίηση της παραγράφου 2 του άρθρου 79 του νόμου 3883/2010 (ΦΕΚ 167 Α, 24/11/2010) και των παραγράφων 1 και 2 της Φ. 429.1/ 19/281812 Απόφασης ΥΕΘΑ (ΦΕΚ 517 Β, 5/4/2011). Ενώ για να διασφαλιστεί ότι κανένα μέρος του ποσού που καταβάλλουν οι αντιρρησίες συνείδησης δεν καταλήγει στο ΥΠ.ΕΘ.Α., απαιτείται τροποποίηση της παραγράφου 4 της Φ. 429.1/ 19/281812 Απόφασης ΥΕΘΑ (ΦΕΚ 517 Β, 5/4/2011).

8)             Υποχρέωση της διοίκησης να διεκπεραιώνει την αίτηση του αντιρρησία συνείδησης εντός δυο μηνών.Η υποχρέωση αυτή να δεσμεύει τη Διοίκηση ότι εντός δυο μηνών από την αίτηση του αντιρρησία αυτός θα έχει τοποθετηθεί στον φορέα για την εκπλήρωση της εναλλακτικής υπηρεσίας. Η απαράδεκτη κατάσταση αιτούντες να εκπληρώσουν κοινωνική υπηρεσία να λαμβάνουν οριστική απάντηση και να διατίθενται στον φορέα εκπλήρωσης ένα χρόνο μετά την αίτηση τους συνιστά κατάφορη παραβίαση της αρχής της ίσης μεταχείρισης.Κάθε επιπλέον χρόνος να αφαιρείται από την εκπλήρωση της εναλλακτικής υπηρεσίας.

Το αίτημα αυτό βασίζεται στον Κώδικα Διοικητικής Διαδικασίας που προβλέπει ότι οι δημόσιες υπηρεσίες, όταν υποβάλλονται αιτήσεις, οφείλουν να διεκπεραιώνουν τις υποθέσεις των ενδιαφερομένων και να αποφαίνονται για τα αιτήματά τους μέσα σε προθεσμία πενήντα (50) ημερών, με επιπλέον προθεσμία δέκα (10) ημερών αν πρόκειται για αρμοδιότητα περισσότερων υπηρεσιών.[39]

 

9)             Πραγματική κάλυψη των οικονομικών αναγκών των αντιρρησιών συνείδησης και άρση των διακρίσεων που υφίστανται σε οικονομικό επίπεδο.

 

Δυνατότητα επιλογής δωρεάν σίτισης, στέγασης και μετακινήσεων ή αποζημίωσης ίσης με το βασικό μισθό ανειδίκευτου εργάτη. Αυτό ζητά άλλωστε και η Ελληνική Ένωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου[40].

 

Η Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ, στις πρόσφατες συστάσεις της, κάλεσε να τροποποιηθεί η νομοθεσία ώστε η εναλλακτική υπηρεσία να μην είναι τιμωρητική και να μη συνιστά διάκριση και ως προς το κόστος. Είναι απαράδεκτο και συνιστά διάκρισηη υποχρεωτική μετακίνηση του αιτούντα ακόμη και πεντακόσια χιλιόμετρα μακριά από τον τόπο κατοικίας του προκειμένου να εξεταστεί από την υπάρχουσα επιτροπή ελέγχου συνείδησης.

Ολική κάλυψη του κόστους μετακίνησης για την πραγματοποίηση των ιατρικών εξετάσεων και την παρουσίαση στο φορέα προς εκπλήρωση εναλλακτικής υπηρεσίας κατ’ αναλογία προς την κάλυψη των εξόδων των στρατευμένων για την πρώτη παρουσίαση στη μονάδα τους (άρθρο 68 Ν. 3421/2005 “Δαπάνες κίνησης των καλούμενων για κατάταξη”).
Δωρεάν αστικές μετακινήσεις για τους αντιρρησίες συνείδησης για όσο χρονικό διάστημα εκπληρώνουν εναλλακτική υπηρεσία κατ’ αναλογία προς το αντίστοιχο δικαίωμα των στρατευμένων.

 

10)         Άρση των διακρίσεων εις βάρος των αντιρρησιών συνείδησης όσον αφορά στις μεταθέσεις.

 

Το νομοσχέδιο (βλ. Άρθρο 12, παράγραφος 9), προβλέπει μεν κατάργηση του απαράδεκτου γεωγραφικού περιορισμού που αφήνει παραπάνω από τον μισό πληθυσμό της χώρας, συμπεριλαμβανομένων κατοίκων υποβαθμισμένων αστικών περιοχών, εκτός των υπηρεσιών που θα μπορούσαν να τους προσφέρουν οι αντιρρησίες συνείδησης, διατηρεί όμως και μάλιστα ορίζει σε επίπεδο περιφέρειας την τιμωρητική απαγόρευση που ισχύει για τον τόπο κατοικίας.

 

Θα πρέπει να υπάρχει αναλογικότητα με τους στρατευμένους στο χρόνο παραμονής μακριά από τον τόπο κατοικίας και κατόπιν δυνατότητα επιστροφής σε αυτόν. Παρόμοιο αίτημα έχει διατυπώσει και η Εθνική Επιτροπή Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, [41] αλλά και η Ελληνική Ένωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου[42].

 

11)         Υπαγωγή του θεσμού της εναλλακτικής υπηρεσίας σε μη στρατιωτική εποπτεύουσα αρχή, όπως καθορίζεται λεπτομερώς στην ειδική έκθεση του Συνηγόρου του Πολίτη[43]. Το αίτημα στηρίζουν ακόμα το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο[44], η Εθνική Επιτροπή Δικαιωμάτων του Ανθρώπου[45] και η Ελληνική Ένωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου[46].

 

12)         Δυνατότητα εκπλήρωσης της εναλλακτικής υπηρεσίας και σε Μη Κυβερνητικές Οργανώσειςόπως προτείνουν τόσο ο Συνήγορος του Πολίτη στην ειδική έκθεσή του[47], όσο και η Εθνική Επιτροπή Δικαιωμάτων του Ανθρώπου[48]. Δυνατότητα συμμετοχής των αντιρρησιών συνείδησης, κατά τη διάρκεια εκπλήρωσης της εναλλακτικής υπηρεσίας, σε ανθρωπιστικές αποστολές στο εξωτερικό, όπως προτείνει το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο[49]. Η Κοινοβουλευτική Συνέλευση του Συμβουλίου της Ευρώπης έχει κάνει μνεία για τη δυνατότητα να προσφερθούν οι αντιρρησίες συνείδησης υπηρεσίες σε αναπτυσσόμενες χώρες, ήδη από το 1967[50]. Τις συστάσεις αυτές έχει υιοθετήσει και η Ελληνική Ένωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου.[51]

 

13)         Ισχύς του δικαιώματος στην αντίρρηση συνείδησης και στην εναλλακτική υπηρεσία ακόμα και σε περίοδο πολέμου ή κατάστασης εκτάκτου ανάγκης όπως ζητά και η Διεθνής Αμνηστία[52]και η Ελληνική Ένωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου[53].

 

Για να ισχύσει αυτό, θα πρέπει να καταργηθεί η παράγραφος 2 του άρθρου 65 του Ν. 3421/2005, όπως αυτή έχει τροποποιηθεί από το Ν. 3883/2010, άρθρο 78, εδάφιο ιε.

 

14)         Δικαίωμα στην αναγνώριση της ιδιότητας του αντιρρησία συνείδησης και για τους επαγγελματίες στρατιωτικούς.

 

Το δικαίωμα στην αντίρρηση συνείδησης για τους επαγγελματίες μέλη των ενόπλων δυνάμεων αναγνωρίζεται ρητά από την Κοινοβουλευτική Συνέλευση του Συμβούλιου της Ευρώπης[54] και την Επιτροπή Υπουργών του Συμβουλίου της Ευρώπης[55]. Το αίτημα στηρίζει και η Διεθνής Αμνηστία[56].

 

15)         Μείωση του ορίου ηλικίας της στρατιωτικής υποχρέωσης από τα 45 έτη που ισχύει σήμερα τουλάχιστον κατά μία δεκαετία.

 

16)         Αποποινικοποίηση της ολικής άρνησης στράτευσης.

 

Πλήρης  αποποινικοποίηση της ολικής άρνησης στράτευσης και σε πρώτο στάδιο, άρση τουλάχιστον των ποινικών κυρώσεων (να μη φυλακίζονται οι ολικοί αρνητές), αλλά και όσων διοικητικών κυρώσεων παραβιάζουν θεμελιώδη πολιτικά και ατομικά δικαιώματα (δικαίωμα εξόδου από τη χώρα, δικαίωμα έκδοσης διαβατηρίου και ταυτότητας, δικαίωμα του εκλέγειν και εκλέγεσθαι και οικονομικά και κοινωνικά δικαιώματα που παραβιάζονται από τα εξοντωτικά πρόστιμα). Παρόμοιο αίτημα έχει διατυπώσει και η Ελληνική Ένωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου[57]. ____________________________________________

Το Ευρωπαϊκό Γραφείο για την Αντίρρηση Συνείδησης ιδρύθηκε στις Βρυξέλλες το 1979 για την προστασία του δικαιώματος στην αντίρρηση συνείδησης και του δικαιώματος στη διεθνή προστασία για τους πρόσφυγες, και την προώθηση της ειρήνης, της μη βίας και της εκπαίδευσης στα ανθρώπινα δικαιώματα. Έχει συμμετοχικό καθεστώς στο Συμβούλιο της Ευρώπης από το 1998 και είναι μέλος της Συνέλευσης των Διεθνών Μη-Κυβερνητικών Οργανώσεων από το 2005. Παρέχει εμπειρογνωμοσύνη και νομικές απόψεις εκ μέρους του Γενικού Διευθυντηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και Νομικών Υποθέσεων του Συμβουλίου της Ευρώπης. Συνεισφέρει στη σύνταξη της ετήσιας έκθεσης της Επιτροπής Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου από το 1994. Είναι πλήρες μέλος του Ευρωπαϊκού Φόρουμ Νεολαίας από το 1995.



[1]Erçep v. Turkey (απόφαση 22/11/2011), Feti Demirtas v. Turkey (απόφαση 17/01/2012) και Savda v. Turkey (απόφαση 12/06/2012).

 

[2]Βλ. Η Διεθνής Αμνηστία ζητά άμεσες τροποποιήσεις https://www.amnesty.gr/news/articles/article/3946/i-diethnis-amnistia-zita-ameses-tropopoiiseis, παράγραφος 5 (μη αριθμημένη).

 

[3]Βλ. Επιστολή του τότε Προέδρου Δημήτρη Χριστόπουλου, εκ μέρους του Δ.Σ. της Ελληνικής Ένωσης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου (2005) https://www.hlhr.gr/index.php?MDL=pages&SiteID=471 παράγραφος 3.

 

[4]UN Human Rights Committee, Concluding observations on the second periodic report of GreeceCCPR/C/GRC/CO/2, παράγραφοι37-38.

 

[5]Βλ. UN Working Group on Arbitrary Detention, Opinion Νο36/1999 (Turkey) καιOpinion Νο24/2003 (Israel)

 

[6]Human Rights Council Resolution 24/17, Conscientious objection to military service, A/HRC/RES/24/17, 8 October 2013, στηναριθμημένηπαράγραφο10.

 

[7]United Nations, Economic and Social Council, Commission on Human Rights, Report of the Working Group on Arbitrary Detention “Civil and political rights, including the question of torture and detention”, E/CN.4/2000/4(Recommendation 2: detention of conscientious objectors), para. 93

 

[8]Ülke v. Τurkey (απόφαση 24/1/2006)

 

[9]ΕΕΔΑ Προτάσεις της 10/06/2004 όπως τροποποιήθηκαν στις 01/07/04 επί ζητημάτων αντιρρησιών συνείδησης και του θεσμού της εναλλακτικής πολιτικής-κοινωνικής υπηρεσίας στην Ελλάδα  (2004), παράγραφος 5.

 

[10]Βλ. Επιστολή του τότε Προέδρου Δημήτρη Χριστόπουλου, εκ μέρους του Δ.Σ. της Ελληνικής Ένωσης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου (2005) https://www.hlhr.gr/index.php?MDL=pages&SiteID=471 παράγραφος 2.

 

[11]Διεθνής Αμνηστία, Να αναιρεθεί η καταδίκη του Γιάννη Γκλαρνέτατζη, 22 Οκτωβρίου 2014, https://www.amnesty.gr/news/press/article/14258/na-anairethei-i-katadiki-toy-antirrisia-syneidisis-gianni-gklarnetatzi

 

[12]Βλ. Επιστολή του τότε Προέδρου Δημήτρη Χριστόπουλου, εκ μέρους του Δ.Σ. της Ελληνικής Ένωσης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου (2005) https://www.hlhr.gr/index.php?MDL=pages&SiteID=471 παράγραφος 19.

 

[13]Human Rights Committee, Communications Nos. 1853/2008 and 1854/2008, 19 Ιουνίου2012, CCPR/C/104/D/1853-1854/2008, παράγραφος12. https://www.refworld.org/docid/4ff5b14c2.html

 

[14]  European Parliament resolution on the situation concerning basic rights in the European Union (2001) (2001/2014(INI)), Wednesday, 15 January 2003 – Strasbourg, παράγραφος42. https://www.europarl.europa.eu/sides/getDoc.do?pubRef=-//EP//TEXT+TA+P5-TA-2003-0012+0+DOC+XML+V0//EN

 

[15]Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, Απόφαση Α3-0025/93 (γνωστό ως ψήφισμα De Gucht), 11 Μαρτίου 1993, όπως δημοσιεύτηκε στην Επίσημη Εφημερίδα των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, C 115στις 26 Απριλίου 1993, σελ. 178, και συγκεκριμένα στην παράγραφο 51 (σελ. 183).

 

[16]ΕΕΔΑ Προτάσεις της 10/06/2004 όπως τροποποιήθηκαν στις 01/07/04 επί ζητημάτων αντιρρησιών συνείδησης και του θεσμού της εναλλακτικής πολιτικής-κοινωνικής υπηρεσίας στην Ελλάδα  (2004), παράγραφος 4.

 

[17]Βλ. Η Διεθνής Αμνηστία ζητά άμεσες τροποποιήσεις https://www.amnesty.gr/news/articles/article/3946/i-diethnis-amnistia-zita-ameses-tropopoiiseis, παράγραφος 1 (μη αριθμημένη).

 

[18]Βλ. Επιστολή του τότε Προέδρου Δημήτρη Χριστόπουλου, εκ μέρους του Δ.Σ. της Ελληνικής Ένωσης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου (2005) https://www.hlhr.gr/index.php?MDL=pages&SiteID=471 παράγραφος 11.

 

[19]UN Commission on Human Rights, Conscientious objection to military service, 22 April 1998, E/CN.4/RES/1998/77, (διαθέσιμο στο: https://www.refworld.org/docid/3b00f0be10.html), και συγκεκριμένα στην αριθμημένη παράγραφο 2.

 

[20]Human Rights Council Resolution 24/17, Conscientious objection to military service, A/HRC/RES/24/17, 8 October 2013, στηναριθμημένηπαράγραφο7.

 

[21]Βλ. European Parliament, the Macciocchi Resolution of 7 February 1983 on conscientious objection, https://www.ebco-beoc.org/files/1983-02-07-Macciocchi.pdf, παράγραφος3, καιthe Schmidbauer Resolution of 13 October 1989 on conscientious objection and alternative civilian service, https://www.ebco-beoc.org/files/1989-10-13-Schmidbauer.pdf, παράγραφος4.

 

[22]Συνήγορος του Πολίτη, Εξέταση αιτήσεων αναγνώρισης αντιρρησιών συνείδησης, https://www.synigoros.gr/?i=metaxeirisi.el.imnode2.264999

 

[23]Βλ. Επιστολή του τότε Προέδρου Δημήτρη Χριστόπουλου, εκ μέρους του Δ.Σ. της Ελληνικής Ένωσης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου (2005) https://www.hlhr.gr/index.php?MDL=pages&SiteID=471, παράγραφος 6.

 

[24]UN Human Rights Committee CCPR/CO/83/GRC 25 Απριλίου2005, παράγραφος15

 

[25]Assessment of the progress made in implementing the recommendations of the Council of Europe Commissioner for Human Rights, Follow-up report on the Hellenic republic (2002 – 2005), 29 March 2006. https://wcd.coe.int/ViewDoc.jsp?id=984125#P135_14233 , παράγραφος 34.

 

 

[26]Συνήγορος του Πολίτη, Ειδική Έκθεση, «Ο θεσμός της εναλλακτικής πολιτικής-κοινωνικής υπηρεσίας. Προτάσεις αναμόρφωσης.» (1999) www.synigoros.gr/resources/docs/208142.doc, Μέρος Πρώτο: Η προτεινόμενη μεταρρύθμιση του θεσμού, Κεφάλαιο 3: Η υπαγωγή  στο καθεστώς της ΕΠΚΥ.

 

[27]Βλ. Επιστολή του τότε Προέδρου Δημήτρη Χριστόπουλου, εκ μέρους του Δ.Σ. της Ελληνικής Ένωσης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου (2005) https://www.hlhr.gr/index.php?MDL=pages&SiteID=471 παράγραφος 9.

 

[28]CommissiononHumanRights, Resolution 1993/84, § 2

 

[29]Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, Απόφαση Α3-0025/93 (γνωστό ως ψήφισμα De Gucht), 11 Μαρτίου 1993, όπως δημοσιεύτηκε στην Επίσημη Εφημερίδα των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, C 115στις 26 Απριλίου 1993, σελ. 178, και συγκεκριμένα στην παράγραφο 49β (σελ. 183)

 

[30]βλ. π.χ. ConcludingobservationsoftheHumanRightsCommittee, SPAIN, CCPR/C/79/Add.61, 3 April1996, § 15, 20.

 

[31]Recommendation 1518 (2001), παράγραφος5.1

 

[32]Recommendation No. R(87)8 of the Committee of Ministers, https://www.coe.int/t/dghl/standardsetting/hrpolicy/Other_Committees/DH-DEV-FA_docs/CM_Rec%2887%2908.en.pdf, παράγραφος8.

 

[33]Human Rights Council Resolution 24/17, Conscientious objection to military service, A/HRC/RES/24/17, 8 October 2013,  στηναριθμημένηπαράγραφο5.

 

[34]Βλ. π.χ. Διεθνής Αμνηστία, Να ακυρωθεί η καταδίκη του αντιρρησία συνείδησης Αναστάσιου Μπάτα, 2 Νοεμβρίου 2015: «Να αναγνωριστεί το δικαίωμα στην αντίρρηση συνείδησης σε οποιαδήποτε στιγμή, πριν, κατά τη διάρκεια ή μετά την ολοκλήρωση της στρατιωτικής θητείας, καθώς και για τους επαγγελματίες μέλη των ενόπλων δυνάμεων.» https://www.amnesty.gr/news/press/article/16024/na-akyrothei-i-katadiki-toy-antirrisia-syneidisis-anastasioy-mpata

 

[35]Βλ. Επιστολή του τότε Προέδρου Δημήτρη Χριστόπουλου, εκ μέρους του Δ.Σ. της Ελληνικής Ένωσης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου (2005) https://www.hlhr.gr/index.php?MDL=pages&SiteID=471, παράγραφος 7.

 

[36]Συνήγορος του Πολίτη, Ειδική Έκθεση, «Ο θεσμός της εναλλακτικής πολιτικής-κοινωνικής υπηρεσίας. Προτάσεις αναμόρφωσης.» (1999) www.synigoros.gr/resources/docs/208142.doc, Μέρος Πρώτο: Η προτεινόμενη μεταρρύθμιση του θεσμού, Κεφάλαιο 6: Η αντικατάσταση της έκπτωσης από αυτοτελές σύστημα κυρώσεων.

 

[37]Βλ. Επιστολή του τότε Προέδρου Δημήτρη Χριστόπουλου, εκ μέρους του Δ.Σ. της Ελληνικής Ένωσης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου (2005) https://www.hlhr.gr/index.php?MDL=pages&SiteID=471 παράγραφος 16.

 

[38]Βλ. Η Διεθνής Αμνηστία ζητά άμεσες τροποποιήσεις https://www.amnesty.gr/news/articles/article/3946/i-diethnis-amnistia-zita-ameses-tropopoiiseis, παράγραφος 2 (μη αριθμημένη).

 

[40]Βλ. Επιστολή του τότε Προέδρου Δημήτρη Χριστόπουλου, εκ μέρους του Δ.Σ. της Ελληνικής Ένωσης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου (2005) https://www.hlhr.gr/index.php?MDL=pages&SiteID=471 παράγραφος 12.

 

[41]ΕΕΔΑ Προτάσεις της 10/06/2004 όπως τροποποιήθηκαν στις 01/07/04 επί ζητημάτων αντιρρησιών συνείδησης και του θεσμού της εναλλακτικής πολιτικής-κοινωνικής υπηρεσίας στην Ελλάδα  (2004), παράγραφος 11.

 

[42]Βλ. Επιστολή του τότε Προέδρου Δημήτρη Χριστόπουλου, εκ μέρους του Δ.Σ. της Ελληνικής Ένωσης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου (2005) https://www.hlhr.gr/index.php?MDL=pages&SiteID=471 παράγραφος 13.

 

[43]Συνήγορος του Πολίτη, Ειδική Έκθεση, «Ο θεσμός της εναλλακτικής πολιτικής-κοινωνικής υπηρεσίας. Προτάσεις αναμόρφωσης.» (1999) www.synigoros.gr/resources/docs/208142.doc, Μέρος Πρώτο: Η προτεινόμενη μεταρρύθμιση του θεσμού, Κεφάλαιο 1: Η νέα εποπτεύουσα αρχή.

 

[44]European Parliament, the Bandrés Molet & Bindi Resolution of 19 January 1994 on conscientious objection in the Member States of the Community,  https://ebco-beoc.org/files/1994-01-19-Bandres_Molet_&_Bindi.pdf, παράγραφος9.

 

[45]ΕΕΔΑ Προτάσεις της 10/06/2004 όπως τροποποιήθηκαν στις 01/07/04 επί ζητημάτων αντιρρησιών συνείδησης και του θεσμού της εναλλακτικής πολιτικής-κοινωνικής υπηρεσίας στην Ελλάδα  (2004), παράγραφος 6.

 

[46]Βλ. Επιστολή του τότε Προέδρου Δημήτρη Χριστόπουλου, εκ μέρους του Δ.Σ. της Ελληνικής Ένωσης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου (2005) https://www.hlhr.gr/index.php?MDL=pages&SiteID=471 παράγραφος 4.

 

[47]Συνήγορος του Πολίτη, Ειδική Έκθεση, «Ο θεσμός της εναλλακτικής πολιτικής-κοινωνικής υπηρεσίας. Προτάσεις αναμόρφωσης.» (1999) www.synigoros.gr/resources/docs/208142.doc, Μέρος Πρώτο: Η προτεινόμενη μεταρρύθμιση του θεσμού, Κεφάλαιο 4: Ο φορέας απασχόλησης.

 

[48]ΕΕΔΑ Προτάσεις της 10/06/2004 όπως τροποποιήθηκαν στις 01/07/04 επί ζητημάτων αντιρρησιών συνείδησης και του θεσμού της εναλλακτικής πολιτικής-κοινωνικής υπηρεσίας στην Ελλάδα  (2004), παράγραφος 10.

 

[49]European Parliament, the Schmidbauer Resolution of 13 October 1989 on conscientious objection and alternative civilian service, https://www.ebco-beoc.org/files/1989-10-13-Schmidbauer.pdf , παράγραφος 13, Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, Απόφαση Α3-0025/93 (γνωστό ως ψήφισμα De Gucht), 11 Μαρτίου 1993, όπως δημοσιεύτηκε στην Επίσημη Εφημερίδα των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, C 115στις 26 Απριλίου 1993, σελ. 178, και συγκεκριμένα στην παράγραφο 52 (σελ. 183), και the Bandrés Molet & Bindi Resolution of 19 January 1994 on conscientious objection in the Member States of the Community,  https://ebco-beoc.org/files/1994-01-19-Bandres_Molet_&_Bindi.pdf , παράγραφος 7(γ)

 

[50]Council of Europe, Parliamentary Assembly, Resolution 337 (1967), παράγραφος3.3

Η εφαρμογή της παραπάνω απόφασης ζητήθηκε και με τις συστάσεις: Recommendation 478 (1967) και  Recommendation 816 (1977)

 

[51]Βλ. Επιστολή του τότε Προέδρου Δημήτρη Χριστόπουλου, εκ μέρους του Δ.Σ. της Ελληνικής Ένωσης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου (2005) https://www.hlhr.gr/index.php?MDL=pages&SiteID=471 παράγραφος 15.

 

[52]Βλ. Η Διεθνής Αμνηστία ζητά άμεσες τροποποιήσεις https://www.amnesty.gr/news/articles/article/3946/i-diethnis-amnistia-zita-ameses-tropopoiiseis, παράγραφος 3 (μη αριθμημένη).

 

[53]Βλ. Επιστολή του τότε Προέδρου Δημήτρη Χριστόπουλου, εκ μέρους του Δ.Σ. της Ελληνικής Ένωσης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου (2005) https://www.hlhr.gr/index.php?MDL=pages&SiteID=471 παράγραφος 8.

 

[54]Recommendation 1518 (2001), παράγραφος5.2.

 

[56]Βλ. Η Διεθνής Αμνηστία ζητά άμεσες τροποποιήσεις https://www.amnesty.gr/news/articles/article/3946/i-diethnis-amnistia-zita-ameses-tropopoiiseis, παράγραφος 4 (μη αριθμημένη).

 

[57]Βλ. Επιστολή του τότε Προέδρου Δημήτρη Χριστόπουλου, εκ μέρους του Δ.Σ. της Ελληνικής Ένωσης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου (2005) https://www.hlhr.gr/index.php?MDL=pages&SiteID=471 παράγραφος 18.


11012016_Ypomnima_SAS_EBCO.pdf